مراحل گرفتن حکم جلب چک برگشتی

 مراحل گرفتن حکم جلب چک برگشتی روندی قانونی است که به دارنده چک کمک می‌کند در صورت پاس نشدن آن، حق و حقوق خود را از صادرکننده مطالبه کند. این مراحل شامل جمع‌آوری مدارک، انتخاب مسیر حقوقی یا کیفری و طی کردن تشریفات قضایی است.

در این مطلب قصد داریم به صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله توضیح دهیم که حکم جلب چک برگشتی چه شرایطی دارد، چه مدارکی نیاز است، هزینه‌ها چگونه محاسبه می‌شوند و قوانین جدید چه تأثیری بر این فرآیند گذاشته‌اند. هدف این راهنما این است که مسیر پیگیری قانونی برای شما روشن‌تر و قابل‌اعتمادتر باشد.

انواع حکم جلب چک برگشتی

وقتی صحبت از گرفتن حکم جلب چک برگشتی می‌شود، باید بدانیم که این حکم بسته به شرایط پرونده می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد. قانون برای برخورد با صادرکننده‌ی چک بی‌محل دو مسیر اصلی در نظر گرفته: حکم جلب کیفری و حکم جلب حقوقی.

حکم جلب کیفری

حکم جلب کیفری زمانی صادر می‌شود که چک به قصد کلاهبرداری یا با نیت مجرمانه صادر شده باشد. مثلا اگر فردی بداند در حسابش موجودی ندارد ولی عمداً چک صادر کند یا چند چک هم‌زمان بدون پشتوانه بدهد، این عمل جنبه‌ی کیفری پیدا می‌کند. در چنین شرایطی، دارنده چک می‌تواند از دادسرا شکایت کند و بعد از بررسی مدارک، مقام قضایی دستور بازداشت یا جلب صادرکننده را صادر می‌کند.

حکم جلب حقوقی

حکم جلب حقوقی مربوط به زمانی است که چک صرفاً به دلیل نداشتن موجودی برگشت خورده باشد و قصد مجرمانه‌ای در کار نباشد. در این حالت، مسیر پیگیری از طریق دادگاه حقوقی انجام می‌شود. معمولاً نتیجه‌ی این پرونده‌ها صدور حکم پرداخت وجه چک و در صورت امتناع بدهکار، صدور اجراییه و در نهایت جلب او برای اجبار به پرداخت خواهد بود.

به طور خلاصه، تفاوت اصلی این دو نوع حکم جلب در قصد و نیت صادرکننده چک است؛ اگر رفتار او جنبه‌ی مجرمانه داشته باشد مسیر کیفری طی می‌شود، و اگر صرفاً ناتوانی در پرداخت باشد، مسیر حقوقی مطرح خواهد شد.

شرایط لازم برای دریافت حکم جلب چک برگشتی

برای اینکه بتوانید حکم جلب چک برگشتی بگیرید، فقط داشتن یک چک برگشتی کافی نیست. قانون شرایط مشخصی را تعیین کرده که اگر رعایت نشود، دادگاه یا دادسرا درخواست شما را قبول نمی‌کند.

شرایط چک صیادی

چک‌های جدید که تحت سامانه صیاد صادر می‌شوند، قوانین سخت‌گیرانه‌تری دارند. در این نوع چک‌ها همه اطلاعات صادرکننده و گیرنده در سامانه بانک مرکزی ثبت می‌شود. به همین دلیل اگر چک پاس نشود، بلافاصله برگشت آن در سیستم ثبت شده و دارنده می‌تواند با این مدرک معتبر، خیلی راحت‌تر برای گرفتن حکم جلب اقدام کند. وجود کد رهگیری صیاد یکی از شرایط مهم برای طرح شکایت و پیگیری سریع‌تر است.

شرایط چک‌های وعده‌دار

اگر چکی که در دست دارید وعده‌دار باشد (یعنی تاریخ آن برای آینده تنظیم شده باشد)، امکان گرفتن حکم جلب بلافاصله بعد از صدور وجود ندارد. باید صبر کنید تا تاریخ سررسید برسد و در صورتی که بانک به دلیل نبود موجودی یا علل دیگر آن را برگشت بزند، تازه می‌توانید مراحل شکایت را شروع کنید. بنابراین قانون تأکید دارد که تنها چک‌های سررسید گذشته و برگشتی، امکان طرح دعوا و صدور حکم جلب را دارند.

به طور کلی، برای گرفتن حکم جلب باید چک برگشتی رسمی (ترجیحاً صیادی) داشته باشید، گواهی عدم پرداخت از بانک دریافت کرده باشید و مطمئن باشید که تاریخ سررسید گذشته است. بدون این موارد، امکان صدور حکم جلب وجود ندارد.

مدارک مورد نیاز برای شکایت و گرفتن حکم جلب

برای شروع روند گرفتن حکم جلب چک برگشتی، تنها داشتن یک برگه چک کافی نیست؛ بلکه باید مدارکی به مرجع قضایی ارائه شود که نشان دهد هم چک واقعاً برگشت خورده و هم شما دارنده قانونی آن هستید. هرچقدر مدارک کامل‌تر باشند، مسیر رسیدگی سریع‌تر پیش می‌رود و احتمال صدور حکم جلب بدون تأخیر بیشتر می‌شود.

اصل چک برگشتی

اولین و مهم‌ترین مدرک، خود برگه چک است. بدون اصل چک، امکان طرح شکایت وجود ندارد. چک باید همان چکی باشد که در بانک ارائه شده و به دلیل نبود موجودی یا دلایل دیگر پاس نشده است.

گواهی عدم پرداخت از بانک

برای اطمینان از وضعیت یک چک و دریافت گواهی معتبر، می‌توانید از استعلام چک برگشتی استفاده کنید و بعد برای طرح شکایت اقدام کنید.

مدارک هویتی دارنده چک

برای اینکه دادگاه مطمئن شود شما صاحب واقعی چک هستید، ارائه مدارک هویتی الزامی است. معمولاً کارت ملی و شناسنامه کافی است. در صورتی که وکیل از طرف شما پیگیر پرونده باشد، ارائه وکالت‌نامه معتبر هم لازم خواهد بود.

کپی برابر اصل مدارک

دادگاه‌ها معمولاً درخواست نسخه‌های کپی برابر اصل مدارک را دارند. این شامل کپی چک، گواهی عدم پرداخت و مدارک هویتی می‌شود. داشتن این نسخه‌ها کمک می‌کند روند اداری سریع‌تر انجام شود.

اسناد و مدارک تکمیلی

گاهی برای اثبات حقانیت خود نیاز دارید مدارک دیگری ارائه دهید؛ مثل قرارداد خرید و فروش، رسید وجه یا هر سندی که نشان دهد چک بابت چه معامله یا تعهدی صادر شده است. وجود این مدارک باعث می‌شود قاضی راحت‌تر به نفع شما تصمیم بگیرد و مسیر گرفتن حکم جلب کوتاه‌تر شود.

به طور خلاصه، مدارک اصلی شامل چک برگشتی، گواهی عدم پرداخت، مدارک هویتی و کپی برابر اصل آنها است. اما اگر اسناد تکمیلی هم داشته باشید، می‌توانید روند پرونده را محکم‌تر و سریع‌تر جلو ببرید.

مراحل حقوقی و کیفری گرفتن حکم جلب

وقتی چک شما برگشت می‌خورد و تصمیم می‌گیرید از مسیر قانونی اقدام کنید، باید بدانید که مراحل گرفتن حکم جلب چک برگشتی می‌تواند در دو مسیر متفاوت دنبال شود: مسیر کیفری و مسیر حقوقی. انتخاب مسیر بستگی به شرایط صدور چک و نیت صادرکننده دارد.

مراحل کیفری

مسیر کیفری زمانی مطرح می‌شود که چک با نیت متقلبانه یا کلاهبرداری صادر شده باشد. روند آن به این صورت است:

1. ثبت شکایت در دادسرا: دارنده چک با مدارک لازم (اصل چک، گواهی عدم پرداخت، مدارک هویتی) به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه می‌کند.
2. بررسی شکایت توسط دادسرا: بازپرس یا دادیار پرونده مدارک را بررسی کرده و از صادرکننده چک توضیح می‌خواهد.
3. صدور قرار تأمین: اگر قرائن نشان دهد صادرکننده قصد کلاهبرداری داشته، مقام قضایی می‌تواند دستور بازداشت موقت یا قرار وثیقه صادر کند.
4. صدور حکم جلب کیفری: در صورتی که صادرکننده در مهلت تعیین‌شده حاضر نشود یا نتواند وجه چک را تأمین کند، دادسرا حکم جلب او را صادر می‌کند.

نکته مهم: چک‌هایی که وعده‌دار یا تضمینی باشند، معمولاً شامل شکایت کیفری نمی‌شوند و باید از مسیر حقوقی اقدام شود.

مراحل حقوقی

وقتی چک فقط به دلیل نداشتن موجودی یا دلایل ساده برگشت خورده باشد و قصد مجرمانه‌ای در میان نباشد، مسیر حقوقی طی می‌شود. این روند کمی طولانی‌تر است اما در نهایت می‌تواند منجر به حکم جلب شود:

1. ثبت دادخواست در دادگاه حقوقی: دارنده چک باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دادخواست حقوقی خود را ثبت کند.
2. بررسی و تشکیل جلسه دادگاه: قاضی پرونده مدارک را بررسی کرده و در صورت لزوم جلسه دادرسی تشکیل می‌دهد.
3. صدور حکم پرداخت وجه چک: اگر قاضی به نفع دارنده رأی دهد، حکم به پرداخت وجه چک صادر می‌شود.
4. اجرای حکم و صدور اجراییه: در صورتی که صادرکننده چک حکم دادگاه را اجرا نکند، دارنده می‌تواند درخواست صدور اجراییه کند.
5. صدور حکم جلب حقوقی: اگر بعد از صدور اجراییه هم وجه پرداخت نشود و بدهکار حاضر نگردد، دادگاه برای اجبار به پرداخت، حکم جلب او را صادر می‌کند.

تفاوت اصلی دو مسیر: در شکایت کیفری، تمرکز روی مجازات صادرکننده است و سرعت کار بیشتر است، اما در شکایت حقوقی بیشتر بر وصول وجه چک تأکید می‌شود و روند آن ممکن است زمان‌بر باشد.

هزینه‌های مرتبط با گرفتن حکم جلب چک برگشتی

وقتی تصمیم می‌گیرید برای گرفتن حکم جلب چک برگشتی اقدام کنید، باید در نظر داشته باشید که این مسیر علاوه بر زمان و انرژی، هزینه‌هایی هم دارد. بسیاری از افراد تصور می‌کنند تنها هزینه‌ای که باید بپردازند مربوط به مبلغ چک است، اما در عمل مخارج جانبی دیگری وجود دارد که باید برای آنها آماده باشید. دانستن این هزینه‌ها از همان ابتدا کمک می‌کند مدیریت بهتری روی پرونده خود داشته باشید و در میانه راه غافلگیر نشوید.

هزینه وکیل

یکی از اصلی‌ترین هزینه‌ها مربوط به حق‌الوکاله وکیل است. درست است که شما می‌توانید بدون وکیل هم شکایت کنید و حکم جلب بگیرید، اما واقعیت این است که حضور وکیل می‌تواند مسیر را بسیار سریع‌تر و مطمئن‌تر کند.

• میزان حق‌الوکاله: دستمزد وکلا معمولاً بر اساس تعرفه رسمی و توافق طرفین مشخص می‌شود. هرچه مبلغ چک بیشتر باشد، حق‌الوکاله هم افزایش پیدا می‌کند. برای مثال، در چک‌های با مبالغ بالا یا پرونده‌هایی که پیچیدگی بیشتری دارند (مثل وجود چند صادرکننده یا ادعای جعل)، دستمزد وکیل بالاتر خواهد بود.
• مزایای داشتن وکیل: وکیل علاوه بر پیگیری روند پرونده، می‌تواند بهترین مسیر (حقوقی یا کیفری) را تشخیص دهد، از خطاهای اداری جلوگیری کند و در جلسات دادگاه به جای شما حاضر شود. در بسیاری از موارد، وکیل با تجربه می‌تواند زمان صدور حکم جلب را به‌طور محسوسی کاهش دهد.

هزینه دادرسی

دومین هزینه مهم مربوط به دادرسی است. برای اینکه پرونده شما در دستگاه قضایی ثبت شود، باید هزینه‌ای تحت عنوان «هزینه دادرسی» بپردازید.

• ثبت شکایت کیفری: در مسیر کیفری، هزینه‌ها معمولاً کمتر از مسیر حقوقی است و بخش عمده مربوط به ثبت شکوائیه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می‌شود.
• دادخواست حقوقی: در مسیر حقوقی، هزینه دادرسی بر اساس مبلغ چک محاسبه می‌شود و معمولاً درصدی از آن است. همچنین هزینه تمبر مالیاتی و هزینه ابلاغ دادخواست به طرف مقابل هم به این مبلغ اضافه می‌شود.

سایر هزینه‌های جانبی

به جز دو هزینه اصلی (وکیل و دادرسی)، گاهی هزینه‌های جانبی دیگری هم وجود دارد:

• هزینه کارشناسی: اگر اختلافی در مورد اصالت چک، امضا یا مبلغ وجود داشته باشد، دادگاه پرونده را به کارشناس ارجاع می‌دهد که هزینه آن را شاکی باید بپردازد.
• هزینه کپی و برابر اصل مدارک: تمام مدارکی که به دادگاه ارائه می‌کنید (مثل چک، گواهی عدم پرداخت و...) باید کپی برابر اصل شده باشند که این کار هم هزینه اندکی دارد.
• هزینه اجرای حکم: در مرحله اجرای حکم و صدور اجراییه نیز ممکن است هزینه‌های جزئی دیگری از شما دریافت شود.

به طور کلی، میزان هزینه‌ها بسته به شرایط پرونده متغیر است. اما تجربه نشان می‌دهد داشتن دید روشن نسبت به این مخارج، باعث می‌شود روند گرفتن حکم جلب چک برگشتی برای شما شفاف‌تر و قابل برنامه‌ریزی‌تر باشد.

قوانین جدید چک برگشتی و تأثیر آن بر حکم جلب

در سال‌های اخیر، قوانین مرتبط با چک در ایران تغییرات اساسی داشته است. هدف این تغییرات، کاهش تعداد چک‌های بی‌محل و ایجاد شفافیت بیشتر در معاملات بوده. این قوانین جدید، هم به نفع دارنده چک عمل می‌کنند و هم برای صادرکننده محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای ایجاد کرده‌اند. دانستن این تغییرات برای هرکسی که می‌خواهد حکم جلب چک برگشتی بگیرد، ضروری است. دارندگان چک‌های جدید می‌توانند قبل از هر اقدامی، وضعیت برگه خود را از طریق استعلام چک صیادی بررسی کنند و مطمئن شوند شرایط طرح شکایت فراهم است.

ثبت الکترونیکی در سامانه صیاد

یکی از مهم‌ترین تغییرات، ثبت همه چک‌ها در سامانه صیاد بانک مرکزی است. در این سامانه اطلاعات صادرکننده و گیرنده، مبلغ و تاریخ چک به صورت الکترونیکی ذخیره می‌شود. این موضوع باعث می‌شود وقتی چکی برگشت می‌خورد، بلافاصله گزارش آن در سیستم ثبت شود و به راحتی بتوانید از آن به عنوان مدرک معتبر در دادگاه استفاده کنید.

محدودیت‌های بانکی برای صادرکننده چک برگشتی

قوانین جدید محدودیت‌های سنگینی برای کسی که چکش برگشت بخورد، اعمال کرده‌اند. از جمله:

• مسدود شدن تمام حساب‌های بانکی به میزان مبلغ چک.
• ممنوعیت دریافت دسته‌چک جدید.
• محدودیت در انجام تراکنش‌های مالی.
  این محدودیت‌ها باعث می‌شود صادرکننده چک برای رفع مشکل، خیلی سریع‌تر به سمت تسویه یا مذاکره بیاید.

تسهیل در پیگیری حقوقی و کیفری

قبلاً دارنده چک باید فرآیند طولانی و پیچیده‌ای را برای اثبات برگشتی بودن چک طی می‌کرد. اما حالا با وجود سامانه صیاد و گواهی عدم پرداخت الکترونیکی، روند شکایت و گرفتن حکم جلب ساده‌تر و کوتاه‌تر شده است.

تأثیر مستقیم بر حکم جلب

این قوانین جدید باعث شده‌اند صدور حکم جلب برای چک برگشتی سرعت بیشتری بگیرد. چون مدارک معتبر الکترونیکی وجود دارد و محدودیت‌های بانکی هم فشار زیادی به صادرکننده وارد می‌کند، قاضی راحت‌تر و سریع‌تر می‌تواند دستور جلب صادر کند.

به طور خلاصه، قوانین جدید چک باعث شده‌اند دارنده چک برگشتی قدرت بیشتری داشته باشد و گرفتن حکم جلب، نسبت به گذشته آسان‌تر و مطمئن‌تر باشد.

جدول  قوانین جدید چک برگشتی  

تغییر قانونی	توضیحات	اثر بر حکم جلب
ثبت الکترونیکی در سامانه صیاد	تمامی جزئیات چک (مبلغ، تاریخ، صادرکننده و گیرنده) به‌صورت دیجیتالی ثبت می‌شود.	برگشتی بودن چک سریع‌تر قابل اثبات است و روند رسیدگی کوتاه‌تر می‌شود.
اعمال محدودیت‌های بانکی	در صورت برگشت چک، حساب‌های فرد صادرکننده تا سقف مبلغ مسدود و دسترسی او به خدمات بانکی محدود می‌گردد.	فشار مالی بیشتری بر بدهکار وارد می‌شود و احتمال تسویه یا مذاکره بالا می‌رود.
گواهی عدم پرداخت الکترونیکی	بانک به جای نسخه کاغذی، گواهی دیجیتالی صادر می‌کند که در سامانه قضایی قابل استعلام است.	روند طرح شکایت و پیوست مدارک ساده‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود.
شفافیت معاملات	صدور چک بدون ثبت در سامانه صیاد عملاً امکان‌پذیر نیست و تخلفات کاهش می‌یابد.	قاضی با اطمینان بیشتری می‌تواند دستور جلب را صادر کند.
تسهیل فرآیند قضایی	به‌دلیل وجود داده‌های الکترونیکی، نیاز به رفت‌وآمدهای اداری و ارائه مدارک اضافی کمتر شده است.	صدور حکم جلب نسبت به گذشته سرعت و دقت بیشتری پیدا کرده است

 

نکات مهم در فرآیند گرفتن حکم جلب

برای اینکه روند گرفتن حکم جلب راحت‌تر و سریع‌تر پیش بره، باید به چند نکته کلیدی توجه کنید. خیلی‌ها به دلیل بی‌اطلاعی از همین نکات ساده، یا زمان زیادی از دست میدن یا حتی درخواستشون رد میشه.

1. اقدام سریع بعد از برگشت چک
   هرچه سریع‌تر برای دریافت گواهی عدم پرداخت و ثبت شکایت اقدام کنید، شانس موفقیت بالاتر میره. تأخیر زیاد می‌تونه به ضررتون باشه.
2. انتخاب مسیر درست (حقوقی یا کیفری)
   قبل از طرح شکایت باید بدونید شرایط پرونده شما کیفری هست یا حقوقی. اگر چک وعده‌دار یا تضمینی باشه، مسیر کیفری منتفیه و باید از مسیر حقوقی برید.
3. آماده کردن مدارک کامل
   بدون مدارک کامل مثل اصل چک، گواهی عدم پرداخت و مدارک هویتی، هیچ دادگاهی حکم جلب صادر نمی‌کنه. بهتره قبل از هر اقدامی این مدارک رو آماده کنید.
4. بررسی شرایط صادرکننده
   اگر صادرکننده اموالی داشته باشه، بهتره هم‌زمان با شکایت، تقاضای توقیف اموال هم بکنید. این کار باعث میشه علاوه بر حکم جلب، شانس بیشتری برای وصول طلب داشته باشید.
5. استفاده از وکیل در پرونده‌های پیچیده
   در پرونده‌هایی که مبلغ چک بالاست یا چند نفر درگیر هستند، وجود وکیل کمک بزرگی محسوب میشه. وکیل می‌تونه جلوی اتلاف وقت و هزینه اضافی رو بگیره.

حکم جلب سیار

حکم جلب سیار یکی از انواع دستور جلبه که باعث میشه مأموران اجرای احکام یا ضابطین دادگستری در هر نقطه‌ای از کشور بتونن فرد بدهکار رو دستگیر کنن. این نوع حکم معمولاً زمانی صادر میشه که احتمال فرار یا مخفی شدن صادرکننده چک وجود داشته باشه.

حکم جلب عادی

حکم جلب عادی محدود به حوزه قضایی صادرکننده حکم هست. یعنی اگر فرد بدهکار در همان شهر یا حوزه قضایی پیدا بشه، مأموران می‌تونن اقدام کنن. در غیر این صورت، نیاز به هماهنگی با حوزه قضایی جدید خواهد بود.

به طور کلی، دانستن این نکات و تفاوت‌های انواع حکم جلب به شما کمک می‌کنه در فرآیند شکایت و پیگیری، با اطمینان بیشتری عمل کنید و سریع‌تر به نتیجه برسید.

زمان‌بندی و مدت زمان صدور حکم جلب

یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها برای افرادی که قصد گرفتن حکم جلب چک برگشتی دارند این است که این روند چقدر طول می‌کشد. پاسخ قطعی وجود ندارد، چون مدت زمان صدور حکم جلب به عوامل متعددی بستگی دارد، اما می‌توان بازه‌های تقریبی را بیان کرد.

مدت زمان در شکایت کیفری

در صورتی که شرایط شکایت کیفری برقرار باشد (مثل صدور عمدی چک بی‌محل یا وجود قصد مجرمانه)، روند رسیدگی سریع‌تر انجام می‌شود.

• ثبت شکایت و تشکیل پرونده: ظرف چند روز
• بررسی اولیه و احضار صادرکننده چک: حدود ۱ تا ۲ هفته
• صدور قرار و سپس حکم جلب در صورت عدم حضور یا پرداخت وجه: معمولاً در مدت یک ماه

به طور کلی، در مسیر کیفری می‌توان انتظار داشت ظرف ۱ تا ۲ ماه حکم جلب صادر شود.

مدت زمان در دعوای حقوقی

پرونده‌های حقوقی معمولاً طولانی‌تر هستند، زیرا نیاز به تشکیل جلسات دادرسی و صدور رأی دارند.

• ثبت دادخواست و تعیین وقت رسیدگی: ۲ تا ۴ هفته
• برگزاری جلسات دادگاه و بررسی مدارک: ۱ تا ۳ ماه
• صدور حکم پرداخت وجه و پس از آن درخواست اجراییه و حکم جلب: ۳ تا ۶ ماه

بنابراین در مسیر حقوقی معمولاً باید انتظار ۳ تا ۶ ماه زمان را داشت.

عوامل تأثیرگذار بر مدت زمان

• حجم پرونده‌های دادگاه یا دادسرا: در شهرهای بزرگ روند رسیدگی طولانی‌تر است.
• کامل بودن مدارک: هرچه مدارک کامل‌تر باشد، پرونده سریع‌تر پیش می‌رود.
• میزان همکاری صادرکننده چک: اگر فرد بدهکار حاضر شود یا تسویه کند، روند کوتاه‌تر خواهد بود.

به طور خلاصه، روند کیفری سریع‌تر (۱ تا ۲ ماه) و روند حقوقی طولانی‌تر (۳ تا ۶ ماه یا بیشتر) است. آگاهی از این زمان‌بندی باعث می‌شود دارنده چک دید واقعی‌تری نسبت به مسیر پیگیری قانونی داشته باشد.

نتیجه‌گیری

پیگیری مراحل گرفتن حکم جلب چک برگشتی شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما وقتی شرایط، مدارک و مسیرهای حقوقی و کیفری را بشناسید، کار بسیار ساده‌تر می‌شود. قانون ابزارهای مختلفی در اختیار دارنده چک گذاشته است تا بتواند در برابر صادرکننده بی‌مسئولیت از حق خود دفاع کند. تفاوت میان مسیر کیفری و حقوقی باعث می‌شود هر پرونده شرایط خاص خودش را داشته باشد و انتخاب مسیر درست اهمیت زیادی پیدا کند.

مدارک کامل، اقدام سریع بعد از برگشت چک و آشنایی با قوانین جدید از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند زمان رسیدگی را کوتاه کنند. هزینه‌های این مسیر شامل هزینه دادرسی، حق‌الوکاله و سایر هزینه‌های جانبی است که باید از ابتدا برای آن برنامه‌ریزی کرد.

در نهایت، اگرچه روند گرفتن حکم جلب ممکن است زمان‌بر باشد، اما نتیجه آن می‌تواند نقش مهمی در وصول طلب و جلوگیری از ضررهای بیشتر داشته باشد. آگاهی حقوقی و مشورت با افراد متخصص، کلید موفقیت در این مسیر است.

 

سوالات متداول  

۱. آیا می‌توان برای هر نوع چک برگشتی حکم جلب گرفت؟
خیر. تنها چک‌های عادی و صیادی قابلیت پیگیری کیفری یا حقوقی دارند. چک‌های تضمینی و امانتی معمولاً مشمول حکم جلب کیفری نمی‌شوند و فقط از مسیر حقوقی باید پیگیری شوند.

۲. اگر صادرکننده چک فوت کند، امکان گرفتن حکم جلب وجود دارد؟
خیر. در این حالت دیگر حکم جلب صادر نمی‌شود و دارنده چک باید از طریق مطالبه طلب از وراث یا اموال متوفی اقدام کند.

۳. آیا بدون گواهی عدم پرداخت از بانک می‌توان حکم جلب گرفت؟
خیر. گواهی عدم پرداخت مهم‌ترین مدرک برای اثبات برگشتی بودن چک است و بدون آن هیچ مرجع قضایی حکم جلب صادر نمی‌کند.

۴. آیا مبلغ چک در سرعت صدور حکم جلب تأثیر دارد؟
بله. هرچه مبلغ چک بالاتر باشد، احتمال رسیدگی سریع‌تر و جدی‌تر بیشتر است، زیرا هم برای دادگاه اهمیت بیشتری دارد و هم فشار بیشتری به صادرکننده وارد می‌شود.

۵. اگر صادرکننده چک قبل از صدور حکم جلب مبلغ را پرداخت کند چه می‌شود؟
در این صورت، دارنده چک باید موضوع را به دادگاه یا دادسرا اعلام کند و روند صدور حکم جلب متوقف می‌شود، چون دیگر دلیلی برای بازداشت یا اجبار صادرکننده وجود ندارد.